Monsoon (Gió mùa) là một dự án lâu năm của đạo diễn người Anh gốc Campuchia Hong Khaou. Nó từng được vinh danh Giải thưởng làm phim toàn cầu Mahindra của LHP Cannes vào năm 2014 nhưng mãi đến năm 2018 mới được bật đèn xanh với số tiền hỗ trợ gần 1 triệu USD từ Viện phim Anh (BFI).
Trước khi Crazy Rich Asians ra mắt, Henry Golding đã được chọn cho vai chính Kit đóng cùng Parker Sawyers và nhiều diễn viên gốc Việt khác.
Henry Golding trong Monsoon
Kịch bản của Monsoon do Hong Khaou chấp bút. Nó xoay quanh Kit – một chàng trai người Anh gốc Việt – vừa về quê hương sau 30 năm xa xứ. Lúc bé, cha mẹ đã dẫn anh trốn khỏi Sài Gòn nhằm tránh khói lửa chiến tranh. Không biết nói tiếng mẹ đẻ, Kit cảm thấy lạc lõng và hoàn toàn xa lạ với nhịp sống Việt Nam hiện đại. Tuy nhiên, anh vẫn phải đi tìm nơi rải tro cốt của cha mẹ. Trong hành trình đó, Kit đã đem lòng yêu Lewis – một thanh niên người Mỹ có cha từng tham gia cuộc chiến tranh năm xưa – và gặp gỡ những người thân còn lại của mình thông qua Lee.
Hong Khaou đã lấy cảm hứng từ chính cuộc đời của mình. Sinh ra tại Campuchia, anh được cha mẹ đưa đến Anh khi là một cậu bé và lớn lên tại Anh. “Tôi muốn ẩn đằng sau nhân vật Việt Nam này để nói về bản thân. Tôi đã luôn phải chạy trốn khỏi một đất nước bị chiến tranh tàn phá và cuộc đấu tranh cho ý thức về bản sắc văn hóa”, ông nói.
Đạo diễn Hong Khaou
Đặc biệt, Hong Khaou còn xây dựng Kit là một người đồng tính giống như mình. Monsoon là phim điện ảnh thứ 2 của ông sau Lilting (2014) – một bộ phim lấy cảm hứng từ trải nghiệm công khai đồng tính của ông với mẹ. Lilting với sự tham gia diễn xuất của Ben Whishaw và Trịnh Phối Phối đã thắng giải World Cinema Dramatic của LHP Cannes và được tổ chức GLAAD (chuyên về quyền của cộng đồng LGBT) vinh danh là “Phim hay nhất năm 2014”.
Công chiếu tại LHP quốc tế Karlovy Vary vào 6.2019, Monsoon đã nhận được cơn mưa lời khen từ giới phê bình nghệ thuật. Trên trang Rotten Tomatoes, bộ phim này hiện sở hữu tận “90% độ tươi”.
Trang Screen Daily viết rằng “đây là một tác phẩm tuyệt vời, chu đáo và tuyệt đẹp. Nó cho chúng ta thấy trải nghiệm của nhân vật chính về sự dịch chuyển và nhẹ nhàng khắc họa một đất nước nước đang tiến về phía trước trong khi một số người vẫn còn đau đớn về quá khứ”.
Cây bút Jessica Kiang trong bài đánh giá trên Variety đã miêu tả Monsoon là “một cuộc điều tra duyên dáng và chân thực về mối quan hệ kỳ lạ, thường không được đánh giá cao của những người xa xứ thế hệ thứ nhất và thứ hai”. The Hollywood Reporter nhận xét đây là “một bộ phim đầy cảm xúc có chiều sâu đáng ngạc nhiên”.
Do tình hình COVID-19 đang chuyển biến phức tạp, liên hoan phim BFI đã bị hoãn cho nên ngày công chiếu chính thức của Monsoon vẫn chưa được công bố.
Mai Thảo